RİQADA NƏSİMİNİN 650 İLLİK YUBLİLEYİ QEYD OLUNDU
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamına əsasən Nəsiminin 650 illik yubileyi münasibətilə 2019-cu il ölkəmizdə “Nəsimi ili” elan olunub. Dahi Azərbaycan şairi, mütəfəkkiri Nəsiminin yubileyi həm onun vətənində, həm də müxtəlif ölkələrdə maraqlı tədbirlərlə qeyd olunur.
Bir neçə gün öncə Latviyanın, ümumən Baltikyanı ölkələrin ən böyük və müvəffəq təhsil ocaqlarından birində - Riqa Klassik gimnaziyasında Nəsiminin yubileyinə həsr olunmuş elmi-bədii gecə keçirildi. Bu tədbirin ərsəyə gəlməsində Riqada təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin rolu önəmli idi. Məhz onlar Azərbaycan Səfirliyinin çağırışına cavab verərək, "Ocaq” Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin fəalları, Riqa Klassik gimnaziyasının tələbə və məzunları ilə bahəm rəngarəng bir kompozisiya (ssenari müəllifi Sevinc Məmmədova) təqdim etdilər. Burada musiqi parçaları, şeirlərin qiraəti, teatrlaşdırılmış səhnəciklər, elmi məruzələr bir-birini üzvi şəkildə tamamlayırdı.
Nəsimi irsi ədəbiyyat tarixində nə kimi əhəmiyyət kəsb edir? Nə səbəbdən biz bu gün Nəsimi yaradıcılığına dönə-dönə üz tuturuq? Azərbaycanın Latviyadakı səfiri Cavanşir Axundov çıxışını məhz bu suallar ətrafında quraraq, Nəsiminin ilk dəfə Azərbaycan dilində "Divan" yaratdığını, dilimizi zənginləşdirdiyini, ədəbiyyatımızın gələcək inkişafına Nəsimi şeirinin təsirinin möhtəşəm olduğunu nəzər-diqqətə çatdırdı. O, Nəsiminin geniş tanınmasında, irsinin tədqiqində ümummilli lider Heydər Əliyevin hələ ötən əsrin 70-ci illərində gerçəkləşdirdiyi addımların önəmini vurğuladı. O zaman Azərbaycana rəhbərlik edən Heydər Əliyevin səyləri nəticəsində şairin yubileyinin YUNESKO-nun təqviminə salındığını, 1973-cü ildə Bakıda və Moskvada Nəsiminin 600 illiyinin təntənəli surətdə qeyd edildiyini, bu tarixlə bağlı sənət əsərlərinin yazıldığını, tədqiqatların aparıldığını, Nəsimiyə heykəl ucaltdırıldığını, adının Elmlər Akademiyasının Dilçilik İnstitutuna verildiyini və s. faktları xatırlatdı.
C.Axundov Nəsimi irsinin öyrənilməsi və tədqiqinin hal-hazırda keyfiyyətcə yeni səviyyədə həyata keçirildiyini vurğuladı: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2019-cu ili “Nəsimi ili” elan etməsi, səfirin təbirincə, böyük şairin yaradıcılığının tədqiqinə və geniş miqyasda təbliğinə güclü təkan vermişdir.
Riqa Klassik gimnaziyasının direktoru, Latviya Təhsil və Elm Nazirliyi nəzdində məsləhət şurasının sədri, “Ocaq” Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədri, fəlsəfə elmləri doktoru Roman Əliyev Nəsiminin fəlsəfi fikir dünyasına üz tutub, bir sıra Avropa mütəfəkkirləri ilə Nəsimini müqayisə edərək, onların konsepsiyalarında ümumi cəhətləri üzə çıxarmağa çalışdı. O, həmçinin Nəsiminin qəzəllərinin tərcüməsi ilə bağlı çətinliklərdən söz açaraq, şairin qəzəllərindən birini latış dilində şövqlə oxudu.
Ümumiyyətlə, tədbirdə Nəsimi şeirləri dörd dildə - Azərbaycan, latış, rus və türk dillərində ifa edildi. Gecəni azərbaycanlı tələbələr Sevinc Məmmədova və Rasim Məmmədov Azərbaycan və rus dillərində məharətlə idarə etdilər. Gimnaziyanın şagirdləri Mark Staseviç və Alyona Yefremova latış dilində Nəsiminin həyat və yaradıcılıq yolu haqqında auditoriyaya qısa məlumat verdilər. Şairin rəngarəng qəzəllər çələngini Anastasiya Moroz, Elizabet Nəsibova, Samir Əzizov təqdim etdilər.
Gecənin təşkilatçısı və koordinatoru, uzun illər Riqada Azərbaycan dilini uğurla tədris edən Günay xanım Əliyeva idi. O, Nəsiminin “Hardasan” qəzəlini tanınmış sənətkar, Mixail Çexov adına Riqa Rus Dram teatrının aparıcı aktyoru Yakov Rafalsonla dialoqda həzin musiqinin sədaları altında olduqca duyğulu ifa edib, dinləyicilərin zövqünü oxşadı.
Tədbir ərzində müxtəlif musiqi parçalarını səsləndirilməsi (burada tələbə Nurlana Rzayevanın rolunu qeyd edək) ona xüsusi bir rəng qatdı: Alim Qasımov, Sami Yusuf, Teyyub Aslanov, Sevda Ələkbərzadənin ifaları, “Nəsimi” bədii filmindən fraqmentlər maraqla qarşılandı.
Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının professoru, Əməkdar İncəsənət xadimi Zümrüd Dadaşzadə öz məruzəsində Nəsiminin musiqi dünyasına üz tutdu. O, Nəsimi dövrünün musiqi panoramını canlandırmağa çalışdı, Nəsimi obrazlarının bəstəkar yaradıcılığında təcəssümündən söz açdı. Musiqişünas Bakıda Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə ard-arda iki il böyük uğurla keçirilən “Nəsimi – şeir, incəsənət və mənəviyyat” festivalı haqqında da məlumat verdi. O, çıxışını Milli Konservatoriyanın “Əsrlərin sədası” qədim milli musiqi alətləri ansamblının kompozisiyaları, Azərbaycan bəstəkarlarının (F.Əmirov, C.Cahangirov, Ə.Hüseynzadə, A.Rzayev, E.Sabitoğlu, F.Əlizadə və b.) müxtəlif janrlarda yazılmış əsərlərindən fraqmentlərlə illüstrasiya etdi. Nəsimi poeziyasının məzmunu və ahənginin müxtəlif üslublu (akademik musiqi, caz, rep) yaradıcılar üçün cazibədar olduğunu söyləyən natiq YUNESKO-da Nəsiminin 650 illik yubileyinin təntənəli surətdə keçirildiyinə və həmin tədbirin bədii hissəsinin özəlliklərinə xüsusi diqqət yetirdi.
Riqa Klassik gimnaziyasının şagird və məzunlarının təqdimatında Xalq şairi Qabilin “Nəsimi” poemasından səhnələrin sərgilənməsi xüsusi marağa səbəb oldu. Sonda gimnaziyanın direktoru, latış dilində çıxışların hazırlanmasında böyük əməyi olan R.Əliyev gecənin fəallarını xatirə hədiyyələri ilə mükafatlandırdı.
Böyük uğurla keçən bu gecədə qonaq qismində Türkiyənin Latviyadakı səfirliyinin müşaviri Melihe Gülçe Kumrulu, Riqa ictimaiyyətinin nümayəndələri, Klassik gimnaziyanın aparıcı müəllimləri və şagirdləri iştirak etdilər.
